بتن اکسپوز یکی از شیوه های پرداخت نهایی سطح داخلی و خارجی ساختمان می باشد. کاربردهای گسترده ای در ساخت نما ، دیوار ها و کف دارد. بتن اکسپوز با استفاده از پانل ( قطعات دیوار) و تایل ( کاشی کف ) اجرا می شود.
فهرست مطالب در این مقاله :
- نما ساختمانی
- نازک کاری
- کف سازی
- بتن معماری
- بتن اکسپوز
- انواع بتن اکسپوز
- مزایای بتن اکسپوز
- معایب بتن اکسپوز
- و در آخر سوالات متدوالی که در مورد بتن اکسپوز مطرح می گردد.
نما ساختمانی
مهم بخش داخلی و خارجی ساختمان را که در معرض دید می باشد را نما ساختمان می گویند . نما در مرحله نازک کاری ساخته می شود.
نمای ساختمان
نازک کاری
روش های آماده سازی نما خارجی یا نما داخلی ساختمان که در آن یک لایه به عنوان نما روی لایه های دیگر قرار می گیرد را نازک کاری می گویند . نازک کاری آخرین مرحله در ساخت ساختمان می باشد.
کف سازی
نصب المان های پوششی بر روی کف ساختمان را در اصطلاح کف سازی می گویند. این فرآیند ، یکی ازمراحل نازک کاری در نظر گرفته می شود و از پرکاربردترین المان های مورد استفاده برای کف سازی می توان به فرش ، کاشی ،لمینت و وینیل اشاره کرد . گزینه های متعدد برای نازک کاری ، کف سازی و نما کاری استفاده از بتن معماری یا بتن اکسپوز به عنوان پوشش آخر سطح داخلی و سطح خارجی ساختمان در حال گسترش است.
بتن معماری
یکی از پرکاربردترین و متنوع ترین مصالح در رنگ ،ابعاد و طرح ، بتن است . بتن می تواند عملکرد سازه و ظاهرآن را به میزان قابل توجهی بهبود می بخشد. بتن که به عنوان نمای بیرونی و داخلی سازه مورد استفاده قرار می گیردکه دراصطلاح با عنوان بتن معماری شناخته می شود.
بتن اکسپوز چیست ؟
بتن اکسپوز یا بتن نما ، یکی از انواع بتن های معماری است که به عنوان پرداختهای نهایی سطح داخلی و خارجی نمای ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربرد بتن اکسپوز
اصلی ترین کاربرد بتن اکسپوز ، پرداخت پایانی سطوح داخلی و خارجی ساختمان بوسیله بافت بتنی است . بتن اکسپوز برای نمای بیرونی ، نمای خارجی ،سطح دیوار ، کف ، پشت بام ، و سطوح وسایل داخلی و خارجی ساختمان مانند : میز ، اپن آشپزخانه و صندلی و غیره .. مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن اکسپوز به چه صورت اجرا می شود؟
روش درجا یا پیش ساخته یکی از روش های اجرا بتن اکسپوز می باشد . عملکرد مورد انتظار بتن های اکسپوز درجا یا پیش ساخته یکسان است . با وجود این که الزامات اجرایی و طراحی آن ها با یکدیگر تفاوت دارد . در روش پیش ساخته از سرعت بالاترو روش درجا از امکان اجرای طرح های پیچیده بهره می بریم.
بتن اکسپوز پیش ساخته
بتن معماری پیش ساخته که در کارخانه بصورت کاملا کنترل شده ساخته می شود. بتن اکسپوز پیش ساخته ، دارای ابعاد متفاوت و روش های ساخت گوناگون با بتن های پیش ساخته معمولی است . به همین دلیل استفاده در معماری ساختمان و پرداخت این بتن توسط روش های برس زنی، اسیدکاری ، سندپلاست و چکش کاری یا تزریق رنگدانه صورت می گیرد . در اینجا باید ذکر کرد که در بازار، قطعات بزرگ بتن اکسپوز پیش ساخته را با عنوان پانل و قطعات کوچک آن را با عنوان تایل (کاشی) نام میبرند.
مزایای بتن اکسپوز پیش ساخته موارد زیر می باشد :
- میتوان پانل ها را با ابعاد سطح مورد نظر سفارش داد.
- سرعت اجرای بالایی دارد.
- هدر رفت مصالح به حداقل میرسد.
- با تولید پانل بتنی با کیفیت بالا ، چگالی و مقاومت مناسبی داریم.
- تنوع در رنگ ، طرح ، اندازه و پرداخت وجود دارد.
- کاربردهای چندگانه پانل ها به عنوان سازه ای و تزئینی
پانل های با ضخامت 150 میلی متری معمولا به روشی طراحی می شوند که طول آن ها فاصله بین دو ستون یا کف مجاور را پوشش دهد.بتن اکسپوز پیش ساخته خودنگهدار یا متصل به اسکلت سازه اجرا می شود و هرچه چگالی بتن پایین تر باشد ، قابلیت خود نگهداری آن بیشتر خواهد بود.
پانل های پیش ساخته توسط قالب های مخصوص شیشه ای یا چوبی ساخته می شود. در بیشتر موارد قبل از بتن ریزی ، قفسه های آماتور درون قالب جای می گیرد.پانل ها را به گونه ای می سازند تا با المان های عایق کاری و پنجره ها اتصال راحت و مناسب داشته باشد.
بتن اکسپوز درجا
با استفاده از قالب مخصوص و به طور در جا روی سطح مورد دلخواه اجرا می گردد که به بتن هاییکه به این روش اجرا می شوند بتن درجا می گویند. در اجرای بتن اکسپوز درجا باید دقت و نظارت زیادی صورت گیرد.
نکاتی که بر روی کیفیت نهایی بتن تاثیر گذار است عبارتند از :
- نوع و میزان رنگ دانه ها
- قالب متناسب با طرح مد نظر
- سیستم و قالب مورد استفاده برای اتصال قالب
- نوع سیمان و سنگدانه ها
- آماده سازی سطح (سنباده ، شستشو ، پولیش و سند پلاست )
- پرداخت های نهایی ( پوشش دهی و جلاسازی)
انواع بتن اکسپوز
بتن های اکسپوز از تنوع بالایی برخوردار هستند . این بتن ها بر اساس کاربری ، رنگ ، بافت و طرح به انواع زیر تقسیم می گردد:
- بر اساس کاربری
- نمای بیرونی
- دیوارهای بیرونی و درونی ساختمان
- پشت بام
- فضای داخلی
- دیوار
- کف
- سقف
- المان های تزئینی مانند میز و صندلی
- بر اساس رنگ
- بر اساس بافت
- زبر بودن
- صیقلی
- استاندارد بصورت مستطیل و مربع
- طرح دار یا بدون طرح
- سه بعدی
- سفارشی
بتن اکسپوز در طراحی خارجی
می توان به عنوان نمای خارجی یا سقف از این بتن استفاده قرار می گیرد .
نما
یکی از پر کاربردترین انواع بتن ها ، بتن اکسپوز نما می باشد که با نصب پانل های پیش ساخته بتنی به عنوان نمای بیرونی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.امکان اجرای پانل های بسیار نازک بر روی دیوار های ساز ه های درجا نیز وجود دارد ، استفاده از بتن های سبک ، بتن اتوکلاو ، بتن با سنگدانه های سبک ، فوم بتن و غیره ) می تواند عملکرد عایق سازه را نیز بهبود بخشد.
بام
بتن اکسپوز بام ، برای اجرای بام ها و شیروانی با استفاده از مواد بتنی انجام می شود.پانل ها معمولا دارای پروفیل S شکل ، SS شکل و مسطح با طرح های چوب هستند. بتن های اکسپوز بام در رنگ های قرمز ( روسی ) خاکستری ( سنگی ) ، خاکستری روشن ( معمولی ) ،قهوه ای ( چوبی ) مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن اکسپوز در طراحی داخلی چه کاربردی دارد ؟
برای پرداخت کف ، دیوار و سقف در طراحی داخلی مورد استفاده قرار می گیرد .در ذیل به شرح آنها می پردازیم :
کف
پانل و تایل های با شکل و طرح های متنوع برای کف سازی فضاهای داخلی ساختمان نظیر اتاق ها ، حمام ، دستشویی و آشپزخانه .بتن اکسپوز های کف به نگهداری بیشتری نیاز دارن به دلیل رفت و آمد ، ریختن مواد و تماس با رطوبت و عوامل دیگر . اجرای بتن اکسپوز کف ساده تر از نواحی دیگر است ، به دلیل عملکرد های سازه ای کف ها در ساختمان ، امکان استفاده از تایل های سه بعدی فراهم نیست.
دیوار
برای به وجود آمدن فضای داخلی اتاق ها به صورت کلاسیک ، مدرن و تزئینی می توان از پانل ها استفاده نمود . اجرای پیچیده این بتن هابر روی دیوار نسبت به کف ، آزادی عمل بسیار بیشتری برای ابعاد و شکل انتخابی وجود دارد. با به کار گیری مصالح مخصوص در بتن های دیوار ، امکان افزودن عایق صوتی و حرارتی به فضای داخلی نیز مهیا می گردد . البته باید توجه داشت که در صورت اجرا در محیط های مرطوب ، بتن ها مانند تایل های بتنی کف به نگهداری بیشتری نیاز خواهند داشت .
سقف
این پانل ها برای سقف به اندازه پانل های کف و دیوار رواج زیادی ندارد . وزن نسبتا بالای المان های بتنی ، اجرای آن ها نسبت به حالت های دیگر دشوارتر خواهد بود . در صورت اطمینان و رعایت ملاحظات ایمنی ، اجرای سقف با پانل سبک تر می تواند باعث یکپارچگی طراحی فضای داخلی شود.
می تواند برای المان های دیگر فضای داخلی با یکدیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد . مانند : سنگ های گرانیتی سنگ اپن آشپزخانه ، سطح میز داخلی ، وان حمام ، روشویی و دیگر المان ها داخلی با استفاده از آن قابل جایگزین هستند.
رنگی
می توان از سنگ دانه های رنگی در ساخت این بتن استفاده کرد و تنوع زیادی به رنگ خاکستری بتن داد . تنوع رنگ از ویژگی های مثبت به شمار می رود.
سه بعدی
پانل های با طرح سه بعدی که اغلب به منظور ایجاد نمای تزئینی در فضای داخلی ساختمان بر روی دیوار ها اجرا می شود. این پانل ها معمولا از پانل های معمولی ابعاد کوچکتری دارند و همچنان هزینه اجرا آن نسبتا از پانل های معمولی بیشتر می باشد.
سوالات متدوال
در مقاله در مورد بتن اکسپوز و دیگر مباحث آن آشنا شدیم . در این بخش به سوالات متدوالی که برای اکثریت پیش میاید می پردازیم.
ابعاد پانل های چقدر است ؟
بدلیل سفارشی بودن این پانل ها بستگی به مساحت و سطح مورد نظرقابل تغییر می باشد. ولی در اغلب موارد از ابعاد استاندارد ساخته شده استفاده میشود.
نگهداری پانل ها به چه صورت است؟
با کشیدن دستمال بر روی سطح آنهاو شستشوی ساده میتوان لک ، گرد و غبار را حذف نمود .
آیا قابل ترمیم است؟
در پاسخ این سوال با اطمینان خاطر میتوان گفت بلی ، میتوان با فرآینده ساده به ترمیم آن پرداخت . روش های ترمیم این بتن به میزان تخریب آن بستگی دارد.در صورت آسیب ویا تخریب سطحی با درزگیری یا پرداخت مجدد می توانیم به افزایش و دوام عمر بتن کمک کنیم.
